بررسی فراوانی تماس شغلی مردان دارای اختلال ایدیوپاتیک اسپرم در مراجعین به مرکز ناباروری رویان در سالهای ۸۱-۷۸

سیستم تولید مثل مردان به دلیل تقسیم سریع سلولهای اسپرماتوگونی نسبت به بسیاری از مواد شیمیایی وعوامل فیزیکی که در فعالیتهای صنعتی وکشاورزی تولید می شود، حساس است. تغییر در تعداد اسپرم یا کیفیت منی در برخی ازمواجهات شغلی ثابت شده است. این مواجهات شامل آفت کشها، حلالها، گرما، فلزات، تابش اشعه، استروژنها وغیره می باشد. به دلیل بروز ناباروری وفشارهای روحی روانی ناشی از آن و گرانی هزینه های درمانی باید دقت وتاکید بیشتری بر پیشگیری از عوامل شغلی ومحیطی درایجاد ناباروری مردان نمود وموارد شغلی را از ایدیوپاتیک جدا کرد؛ زیرا در اکثر موارد با دوری از مواجهه، اختلال اسپرماتوژنز برگشت پذیر می باشد. هدف از این مطالعه تعیین توزیع فراوانی مشاغل و مواجهات مردان دارای اختلال ناشناخته یا ایدیوپاتیک اسپرم درمراجعین به پژوهشکده رویان بود. از مجموع 1550 مردی که از فروردین سال 78 لغایت اسفند 81 به دلیل ناباروری به این مرکز مراجعه داشتند 500 نفر که دلیل مشخصی برای اختلال کیفیت منی نداشتند، انتخاب شدند. بیماران دارای حداقل دو آزمایش منی بودند. پرسشنامه ای طراحی شد که در آن پارامترهای اسپرم آخرین آنالیز منی، شغل و تماسهای شغلی افراد ثبت شد. بیماران بر حسب داشتن مواجهه وعدم مواجهه ونوع آن در گروههای مختلفی قرار گرفتند.164 نفر (8/32%) آنها تماس شغلی با عوامل شناخته شده موثر بر اسپرماتوژنز داشتند. بر حسب نوع مواجهه 36 نفر (22%) باآفت کش ها، 46 نفر (28%) با حلالها، 56 نفر (1/34%) با گرما و26 نفر (9/15%) با مخلوطی از آنها و یا عوامل دیگر مواجهه داشتند. از طرفی بیماران بر حسب شغل در گروههای مختلف شغلی قرار گرفتند که فراوانی آنها در مشاغلی که اثر شناخته شده ای روی کیفیت منی داشتند شامل کشاورز: 34نفر (8/6%)، راننـده 40 نفـر (8/7%)،جوشکـار22 نفـر (4/4%) بود. شایعترین نـوع اختلال در ایـن مـردان آستنواسپرمـی در 444 نفـر (2/98%) و پس از آن بـه ترتیب تراتواسپرمی، اولیگواسپـرمی، اولیگوآستنواسپرمی، اولیگـوآستنوتـراتواسپرمی و آزواسپرمـی بود. انواع اختلالات اسپـرمی بـه ویژه اولیگواسپرمی و اولیگوآستنواسپـرمی در گـروه دارای مـواجهه، فراوانی بیشتری داشت و فراوانی آن در زیر گروه مخلوط بیشتر بود. همچنین میانگین پارامترهای اسپرم مانند تعداد اسپرم در میلی لیتر، تعداد کل اسپرم، حرکت و درصد اسپرم های با شکل طبیعی درگروه دارای مواجهه، کمتر از گروه بدون مواجهه بود. بنابراین تماسهای شغلی در مردان مبتلا به ناباروری ایدیوپاتیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می تواند علتی مهم برای اختلال اسپرماتوژنز در حدود 33% این بیماران باشد. لذا شناخت عوامل خطرساز برای دستگاه تولیدمثلی،آموزش بیماران و رعایت اصول بهداشت حرفه ای جهت کاهش مواجهه گام موثری در پیشگیری از مشکلات فوق می باشد.